Tytuł „mecenasa” nie jest tytułem fachowym, lecz zwrotem grzecznościowym, wykorzystywanym zarówno wobec radców prawnych a także adwokatów, a coraz częściej także względem aplikantów tych zawodów prawniczych.
W praktyce innymi słowy, że mecenasem określić można jednocześnie radcę prawnego, jak i adwokata. Uważa się także, iż terminem tym ujmować można magistrów prawa, choć to stosuje się sporadycznie.
Osoba, która zakończyła studia prawnicze, lecz nie ukończyła żadnej z aplikacji prawniczej, przeważnie nazywana jest zwyczajnie prawnikiem. Nazwa „mecenas” w stosunku do osób uprawiających jeden z zawodów prawniczych jest używane tylko i wyłącznie w polskim Państwie – w innych krajach nie napotyka się go w takim zastosowaniu.
Tytuł ten jest jedynie umowny i nie notuje się go w jakimkolwiek z aktów prawnych obowiązujących obecnej chwili w Polsce. Innymi słowy, iż w przeciwieństwie do tytułów „adwokat” oraz „radca prawny” tytuł „mecenas” nie jest poddany jakiejkolwiek ochronie prawnej.
Mając na względzie, że mecenasem określa się adwokatów oraz radców prawnych to, aby całkowicie pojąć istotę tego zwrotu grzecznościowego, niezbędne będzie przybliżenie zakresu obowiązków tych dwóch zawodów prawnych.
Należy jednak zaakcentować, że z uwagi na zwiększający się zakres kompetencji radców prawnych w ostatnim dziesięcioleciu rozbieżności między nimi, a adwokatami stały się niewielkie.
Jakie są rozbieżności pomiędzy adwokatem a radcą prawnym?
Formalnie rzecz ujmując tytuł adwokata może otrzymać osoba, która na początku zakończyła pięcioletnie studia prawnicze, po których zaliczyła toczącą się 3 lata aplikację adwokacką prowadzoną poprzez właściwy samorząd zawodowy. Co ważne, samo ukończenie aplikacji nie pozwala, żeby zostać adwokatem w Warszawie; konieczne jest też pozytywne zdanie końcowego egzaminu adwokackiego, który jest przeprowadzany poprzez Ministerstwo Sprawiedliwości. Wówczas wtenczas dana osoba zostaje wpisana na listę adwokatów oraz może używać tego tytułu w swojej praktyce zawodowej.
Na czym polega odmienność w wynajęciu adwokata a radcy prawnego?
Warto przy tej okazji dorzucić, że w wypadku radcy prawnego droga do otrzymania tytułu zawodowego jest poniekąd identyczna – wyłączna rozbieżność polega na tym, iż aplikację radcowską prowadzi inny samorząd zawodowy, a po zakończeniu aplikacji osoba zostaje wpisana na listę radców prawnych.
Zarówno adwokat, jak i radca mają niemal ten sam zakres obowiązków. Obecnie obowiązującą oraz kluczową różnicą między tymi dwoma zawodami prawnymi jest niemożliwość zatrudnienia adwokata na bazie umowy o pracę.
W praktyce to znaczy, że adwokat może współdziałać z firmą bądź osobą fizyczną tylko na podstawie umowy cywilnoprawnej. Z kolei radca prawny może zostać zatrudniony na bazie umowy o pracę. Niemniej jednak, radca prawny nie może wtedy brać udziału w sprawach karnych i karnoskarbowych w charakterze obrońcy. Co ciekawe, to obostrzenie nie dotyczy pracowników naukowych oraz naukowo-dydaktycznych.